Warszawa i jej okolice to teren o szczególnych warunkach dla odbioru naziemnej telewizji cyfrowej. Zmiana standardu na DVB-T2 z kodekiem HEVC wymusiła na wielu użytkownikach modernizację sprzętu odbiorczego. Nie chodzi tylko o telewizor czy dekoder, ale przede wszystkim o antenę. W tym materiale omówimy szczegółowo jak dobrać i zamontować antenę DVB-T2 w warunkach miejskich i podmiejskich województwa mazowieckiego.
Specyfika odbioru DVB-T2 w regionie Warszawy i okolic
Stolica Polski posiada rozwiniętą infrastrukturę nadawczą, co teoretycznie ułatwia odbiór sygnału. Główne nadajniki to Pałac Kultury i Nauki w ścisłym centrum oraz Raszyn, który emituje sygnał na całą aglomerację. Warto wiedzieć, że w różnych częściach miasta i okolicznych miejscowościach mogą być wykorzystywane również mniejsze nadajniki lokalne. To oznacza, że w zależności od konkretnej lokalizacji, sygnał może docierać z różnych kierunków i z różną siłą.
Multipleksy pierwszy, drugi i trzeci nadawane są w paśmie UHF, natomiast multipleks ósmy w paśmie VHF. W praktyce przekłada się to na konieczność stosowania anten szerokopasmowych lub kombinowanych, które obejmują oba zakresy. W warunkach miejskich, gdzie występują liczne odbicia od budynków, polaryzacja sygnału może ulegać zmianom, dlatego zaleca się stosowanie anten z możliwością regulacji polaryzacji.
Rodzaje anten DVB-T2 dostępnych na rynku
Wybór anteny ma kluczowe znaczenie dla jakości odbioru. Na rynku dostępnych jest kilka podstawowych typów konstrukcji, każda o innych parametrach i zastosowaniu.
Anteny pokojowe, zwane też "indoor", sprawdzają się tylko w rejonach o bardzo silnym sygnał. W Warszawie mogą działać w bezpośrednim sąsiedztwie nadajników, na wyższych piętrach budynków z dobrą ekspozycją. Przykładem takiego rozwiązania jest antena pokojowa Delta POL 11/5-9 z wzmacniaczem, oferująca zysk 36 dB. Jednak w większości przypadków, szczególnie w zabudowie wielorodzinnej, konieczne będzie zastosowanie anteny zewnętrznej.
Cyfrowe anteny telewizyjne zewnętrzne dzielimy na kilka kategorii:
- Anteny Yagi – charakteryzują się kierunkowością i dużym zyskiem. Przykładem może być model Corab A2671 z 41 elementami, przeznaczona do odbioru w paśmie 470-790 MHz ze zyskiem do 17,5 dB
- Anteny offsetowe – o owalnym reflektorze, np. model Telmor TAD-91 o zysku 16 dB dla pasma UHF
- Anteny panelowe – o konstrukcji płaskiej, łatwiejsze w montażu, jak Corab A2655 ze zyskiem 14 dB
- Anteny szerokopasmowe – obejmujące zakres VHF i UHF, takie jak Dipol 19/21-48
Dla obszarów podmiejskich, takich jak Legionowo, Piaseczno czy Pruszków, rekomendowane są anteny Yagi o większej liczbie elementów. W samym centrum Warszawy często wystarczają anteny panelowe lub mniejsze modele offsetowe.
Wzmacniacze antenowe – kiedy i jakie stosować
Wzmacniacze antenowe, zwane też przedwzmacniaczami, montuje się bezpośrednio przy antenie lub w linii kabla. Ich zadaniem jest kompensacja tłumienia wprowadzanego przez kabel i rozgałęźniki. Nieprawidłowe użycie wzmacniacza może jednak pogorszyć jakość odbioru.
W warunkach warszawskich wzmacniacze są przydatne głównie w następujących sytuacjach:
- Długie linie kablowe przekraczające 30 metrów
- Instalacje zbiorcze w budynkach wielorodzinnych
- Rejony o obniżonym poziomie sygnału spowodowane przeszkodami terenowymi
- Konfiguracje z wieloma odbiornikami
Przykładowe modele wzmacniaczy dostępne w polskich sklepach:
| Model | Zysk | Zakres częstotliwości | Filtr 5G/LTE |
|---|
| Telmor LNA-177 | 28 dB | 174-694 MHz | Tak |
| Corab A2810 | 22 dB | 87-862 MHz | Nie |
| Delta OFT 41 K | 20 dB | 47-862 MHz | Tak |
Profesjonalni monterzy antenowi zalecają szczególną ostrożność przy doborze wzmocnienia. Zbyt wysoki poziom sygnału może prowadzić do przesterowania wejścia tunera i degradacji jakości. W rejonach o silnym sygnale, takich jak śródmieście Warszawy, często lepsze efekty daje zastosowanie anteny pasywnej bez wzmacniacza.
Dobór kabla i akcesoriów instalacyjnych
Jakość kabla koncentrycznego ma bezpośredni wpływ na parametry sygnału docierającego do odbiornika. W instalacjach zewnętrznych należy stosować kable o dobrej izolacji i skutecznym ekranowaniu.
Podstawowe parametry kabla to:
- Impedancja – standardowo 75 omów
- Tłumienie – wyrażane w dB na 100 metrów dla określonej częstotliwości
- Rodzaj ekranowania – im lepsze ekranowanie, tym większa odporność na zakłócenia
- Konstrukcja żyły centralnej – miedź pełna zapewnia lepsze parametry niż miedź oplatająca stal
W praktyce instalacyjnej w rejonie Warszawy sprawdzają się kable takie jak:
- Telmor TT6 CU Eca – kabel z pełnej miedzi z potrójnym ekranowaniem
- Corab CN 1,0 – o żyle centralnej z miedzi i ekranowaniu dwuwarstwowym
- Delta 113 – kabel satelitarny, który może być stosowany również do DVB-T2
Do łączenia elementów instalacji używamy złączy F, które zapewniają dobrą ekranowanie i niskie straty. Należy unikać tanich złączy o słabej konstrukcji, które mogą powodować problemy z odbiorem. Monterzy z doświadczeniem zalecają stosowanie złączy zaciskanych, które zapewniają lepszą ochronę przed wilgocią niż złącza nakręcane.
Montaż anteny – krok po kroku
Prawidłowy montaż anteny to gwarancja stabilnego odbioru przez lata. Poniżej przedstawiamy kolejne etapy prac.
Wybieramy miejsce montażu. Antena powinna być skierowana w kierunku nadajnika z zachowaniem możliwie najkrótszej i najczystszej drogi dla sygnału. W Warszawie głównym kierunkiem jest zazwyczaj południowy zachód w stronę Raszyna. Należy unikać montażu w bezpośrednim sąsiedztwie urządzeń elektrycznych, linii wysokiego napięcia oraz w miejscach, gdzie mogą występować odbicia od innych budynków.
Montujemy maszt. Powinien być stabilnie przymocowany do ściany lub dachu. W przypadku montażu na kominie używamy obejm dostosowanych do średnicy komina. Pamiętajmy, że maszt musi wytrzymać podmuchy wiatru, które w warunkach miejskich mogą być szczególnie silne ze względu na efekt tunelowy między budynkami.
Instalujemy antenę na maszcie, ale na początku nie dokręcamy mocno śrub. Konieczne będzie późniejsze precyzyjne ustawienie kierunku. Podłączamy kabel do anteny, używając złącza F z uszczelką chroniącą przed wilgocią. Miejsce połączenia zabezpieczamy taśmą izolacyjną lub specjalną osłoną.
Kabel prowadzimy do budynku, unikając ostrych zakrętów. Miejsca przejścia przez ścianę zabezpieczamy przejściówkami, które zapobiegają uszkodzeniu izolacji. W przypadku konieczności rozdzielenia sygnału na kilka odbiorników stosujemy rozgałęźniki pasywne lub aktywne.
Ustawianie anteny i pomiar parametrów
Najważniejszym etapem jest precyzyjne ustawienie anteny w kierunku nadajnika. W Warszawie i okolicach może to być skomplikowane ze względu na obecność wielu źródeł sygnału.
Do ustawienia anteny potrzebny jest miernik sygnału lub telewizor z wbudowanym wskaźnikiem poziomu sygnału. W nowoczesnych telewizorach funkcja ta jest dostępna w menu instalacji kanałów.
Kluczowe parametry sygnału DVB-T2 to:
- Poziom sygnału – wyrażany w dBμV, powinien wynosić co najmniej 45 dBμV
- Jakość sygnału – określana jako BER (Bit Error Rate) lub C/N (Carrier-to-Noise)
- MER (Modulation Error Ratio) – dla modulacji 256-QAM stosowanej w DVB-T2 wartość minimalna to 29 dB, a typowa zapewniająca stabilny odbiór to 32 dB i więcej
Ustawianie zaczynamy od ogólnego skierowania anteny w kierunku nadajnika. Następnie wykonujemy powolne ruchy w lewo i prawo, obserwując wskazania miernika. Gdy znajdziemy pozycję z najwyższym poziomem sygnału, przechodzimy do regulacji pochylenia anteny. Po znalezieniu optymalnej pozycji dokręcamy śruby mocujące.
W przypadku problemów z odbiorem warto skorzystać z pomocy profesjonalnego instalatora, który dysponuje specjalistycznym sprzętem pomiarowym i doświadczeniem w pracy w warunkach miejskich.
Typowe problemy i ich rozwiązania
W praktyce instalacyjnej w rejonie Warszawy spotykamy się z kilkoma typowymi problemami.
Zakłócenia od sieci komórkowych LTE i 5G. W paśmie 700 MHz, wykorzystywanym przez telewizję, pracują również stacje bazowe telefonii komórkowej. Objawem są przerwy w odbiorze, pikselowanie obrazu lub całkowity brak sygnału. Rozwiązaniem jest zastosowanie filtra 5G/LTE, takiego jak Telmor F-5G lub Delta OFT 41 K, który montujemy między anteną a kablem.
Odbicia sygnału w zabudowie wielorodzinnej. W gęstej zabudowie miejskiej sygnał może docierać do anteny wieloma drogami, co powoduje tzw. efekt echa. Objawia się to niestabilnym odbiorem pomimo dobrego poziomu sygnału. W takim przypadku pomocna może być zmiana polaryzacji anteny lub nieznaczne przesunięcie jej pozycji.
Zmiany warunków odbioru związane z porą roku i pogodą. W okresie letniego ulistnienia drzew sygnał może ulec osłabieniu. Podobnie podczas deszczu lub burzy. Jeśli problem występuje okresowo, rozwiązaniem może być zastosowanie anteny o większym zysku lub dodanie wzmacniacza.
W szczególnie trudnych przypadkach, na przykład w dolinach terenowych lub w otoczeniu wysokich budynków, warto rozważyć konsultację z profesjonalnym monterem, który może zaproponować niestandardowe rozwiązania.
Podsumowanie
Montaż anteny DVB-T2 w okolicach Warszawy wymaga uwzględnienia specyficznych warunków panujących w aglomeracji miejskiej. Wybór odpowiedniej anteny, poprawne jej ustawienie i zastosowanie właściwych akcesoriów to klucz do stabilnego odbioru wszystkich dostępnych programów. W razie wątpliwości zawsze warto zwrócić się o pomoc do wykwalifikowanych instalatorów, którzy dysponują niezbędnym doświadczeniem i sprzętem pomiarowym.
_
5 4 3 2 1