Zapewnienie pacjentom dostępu do telewizji w szpitalu to coś więcej niż tylko udogodnienie. To sposób na poprawę samopoczucia, odwrócenie uwagi od choroby i zapewnienie namiastki normalności w trudnym czasie. Jako instalator z wieloletnim doświadczeniem w branży systemów RTV/SAT, wielokrotnie realizowałem projekty instalacji zbiorczych w obiektach użyteczności publicznej, w tym w placówkach medycznych na terenie Mazowsza. Praca w szpitalu wymaga zupełnie innego podejścia niż montaż anteny w domu jednorodzinnym. Skala przedsięwzięcia, wymagania dotyczące niezawodności i specyficzne warunki pracy tworzą spore wyzwania. W tym artykule podzielę się wiedzą na temat tego, jak prawidłowo zaplanować i wykonać profesjonalną instalację satelitarną w szpitalu, by działała stabilnie i bezobsługowo przez lata.
Planowanie to podstawa sukcesu
Zanim w ogóle pomyślimy o zakupie sprzętu, musimy dokładnie zaplanować całą operację. Pobieżne podejście na tym etapie jest prostą drogą do problemów i dodatkowych kosztów w przyszłości. Każda instalacja w obiekcie takim jak szpital musi być poprzedzona szczegółową analizą.
Wizja lokalna i uzgodnienia administracyjne
Pierwszym krokiem jest zawsze wizja lokalna i rozmowa z administratorem budynku. Musimy uzyskać zgodę na montaż anteny na dachu lub elewacji oraz na prowadzenie okablowania wewnątrz obiektu. Konieczne jest sprawdzenie stanu technicznego dachu, kominów czy ścian, do których zamierzamy przymocować konstrukcję nośną. Należy również zidentyfikować dostępne piony instalacyjne i szachty techniczne, którymi poprowadzimy przewody do poszczególnych pięter i pomieszczeń. Analizujemy otoczenie budynku pod kątem potencjalnych przeszkód. Wysokie drzewa, sąsiednie budynki czy nawet nowe konstrukcje planowane w przyszłości mogą uniemożliwić montaż anteny satelitarnej. Dla odbioru z najpopularniejszej w Polsce pozycji satelitarnej Hotbird 13°E, musimy mieć zapewnioną czystą widoczność w kierunku południowym. Przykładowo, dla lokalizacji w okolicach Warszawy, azymut wynosi około 190 stopni, a kąt elewacji, czyli nachylenia anteny, to blisko 30 stopni. Jakakolwiek przeszkoda na tej drodze uniemożliwi poprawny odbiór.
Projekt techniczny instalacji
Na podstawie zebranych informacji tworzymy projekt techniczny. Określa on dokładne umiejscowienie anteny, typ i średnicę czaszy, rodzaj konwertera, a także schemat dystrybucji sygnału. Projekt musi uwzględniać liczbę punktów odbioru, czyli gniazdek w salach pacjentów, gabinetach czy świetlicach. Pozwala to na dobór odpowiedniego multiswitcha lub systemu kaskadowego oraz obliczenie tłumienności całej instalacji. Dzięki temu możemy dobrać wzmacniacze, jeśli okażą się potrzebne, oraz przewidzieć, jakiej jakości sygnał dotrze do najdalszego gniazdka. Dobrze przygotowany projekt to mapa, która prowadzi instalatora przez wszystkie etapy prac, eliminując ryzyko pomyłek.
Dobór sprzętu do instalacji zbiorczej
System telewizji satelitarnej w szpitalu musi działać nieprzerwanie 24 godziny na dobę. Nie ma tu miejsca na kompromisy jakościowe. Każdy element, od anteny po ostatnie złącze, musi być starannie dobrany i sprawdzony.
Antena satelitarna – większa znaczy lepsza
W instalacjach domowych często wystarcza antena o średnicy 80 cm. W przypadku systemu dla wielu odbiorników, gdzie sygnał jest dzielony i przesyłany na duże odległości, zalecam stosowanie większych anten. Czasza o średnicy 90 cm to absolutne minimum. Optymalnym wyborem są anteny o średnicy 100 cm, 110 cm, a nawet 120 cm. Większa powierzchnia lustra gromadzi więcej energii z satelity, co przekłada się na wyższy zysk energetyczny anteny i większy zapas sygnału na złe warunki pogodowe, takie jak gęste chmury czy ulewny deszcz. Warto zwrócić uwagę na produkty polskiego producenta, firmy Corab, której anteny, na przykład modele o średnicy 90 cm czy 110 cm, wykonane ze stali malowanej proszkowo, są cenione za trwałość i dobry stosunek jakości do ceny. Dla bardziej wymagających lokalizacji, gdzie liczy się odporność na korozję i mniejsza waga, doskonałym wyborem są anteny aluminiowe, takie jak Fuba DAA 110.
Konwerter LNB typu Quattro
W instalacji zbiorczej opartej na multiswitchach nie możemy użyć standardowego konwertera znanego z domowych zestawów. Niezbędny jest konwerter typu Quattro. Dostarcza on do multiswitcha cztery oddzielne sygnały satelitarne:
- Polaryzacja pionowa, pasmo dolne (V/L)
- Polaryzacja pozioma, pasmo dolne (H/L)
- Polaryzacja pionowa, pasmo górne (V/H)
- Polaryzacja pozioma, pasmo górne (H/H)
Dzięki temu każdy podłączony do systemu odbiornik może niezależnie wybrać dowolny kanał z całej oferty satelitarnej. Przy wyborze konwertera Quattro należy zwrócić uwagę na współczynnik szumów – im jest on niższy (np. 0,1 dB lub 0,2 dB), tym lepiej. Godne polecenia są modele renomowanych firm, takich jak Inverto, na przykład z serii Black Ultra, Opticum Robust czy Televes, które zapewniają stabilną pracę przez wiele lat.
Multiswitch – serce systemu dystrybucyjnego
Multiswitch to urządzenie, które odbiera cztery sygnały z konwertera Quattro oraz, najczęściej, dodatkowy sygnał z anteny telewizji naziemnej DVB-T2 (piąte wejście), a następnie dystrybuuje je do wielu niezależnych wyjść. Liczba wyjść określa, ile gniazdek możemy obsłużyć. Na rynku dostępne są multiswitche o różnej konfiguracji, na przykład:
- 5 wejść i 8 wyjść (model 5/8)
- 5 wejść i 16 wyjść (model 5/16)
- 9 wejść i 32 wyjścia (model 9/32) – stosowany przy odbiorze z dwóch satelitów
Do dużych obiektów, takich jak szpitale, często stosuje się multiswitche kaskadowe. Pozwalają one na budowanie bardzo rozległych sieci, obsługujących nawet setki gniazd. System taki składa się z jednostki początkowej oraz kolejnych modułów przelotowych, które można łączyć szeregowo, obsługując kolejne grupy gniazd. To elastyczne rozwiązanie, które można łatwo rozbudowywać w przyszłości. Czołowymi producentami multiswitchy są firmy takie jak Terra, Signal czy TechniSat, oferujące zaawansowane modele radialne i kaskadowe.
Okablowanie i złącza
Nawet najlepsza antena i multiswitch nie zdadzą egzaminu, jeśli użyjemy słabej jakości kabla. W rozległych instalacjach straty sygnału w okablowaniu są jednym z najpoważniejszych problemów. Dlatego należy stosować wysokiej jakości przewody koncentryczne o impedancji 75 omów. Dobrym wyborem jest kabel klasy RG6 lub grubszy, wykonany z pełnej miedzi, jak popularny Triset-113. Charakteryzuje się on niskim tłumieniem i wysoką skutecznością ekranowania, co chroni sygnał przed zakłóceniami z zewnątrz, na przykład z sieci komórkowych LTE/5G. Na odcinkach zewnętrznych, narażonych na działanie warunków atmosferycznych, stosuje się kable z powłoką polietylenową (PE), często z dodatkowym żelem chroniącym przed wilgocią. Wewnątrz budynku należy stosować przewody z certyfikatem CPR, określającym ich klasę reakcji na ogień. Równie ważne są złącza F. Należy używać złączy kompresyjnych, które zapewniają trwałe, szczelne i mechanicznie wytrzymałe połączenie, w przeciwieństwie do tanich złączy nakręcanych, które z czasem mogą się luzować i powodować problemy z sygnałem. W razie wątpliwości co do doboru kabli, warto skonsultować się z profesjonalnym instalatorem, który dobierze rozwiązanie do specyfiki budynku.
Przebieg prac instalacyjnych w szpitalu
Montaż systemu w działającej placówce medycznej wymaga nie tylko umiejętności technicznych, ale także odpowiedniej organizacji pracy i poszanowania dla pacjentów oraz personelu.
Montaż konstrukcji i anteny
Antenę wraz z masztem lub stojakiem montujemy w miejscu określonym w projekcie. Konstrukcja musi być zamocowana niezwykle solidnie, aby wytrzymać silne porywy wiatru. Wszystkie elementy metalowe powinny być zabezpieczone przed korozją. Po zamontowaniu anteny przychodzi czas na instalację konwertera i wstępne podłączenie okablowania. Cała instalacja odgromowa budynku, w tym maszt antenowy, musi być prawidłowo uziemiona zgodnie z obowiązującymi normami, aby zapewnić bezpieczeństwo ludzi i sprzętu.
Ustawianie anteny przy użyciu profesjonalnego miernika
Precyzyjne ustawienie anteny to czynność, której nie da się dobrze wykonać "na oko" lub przy pomocy prostych wskaźników. Do tego celu niezbędny jest profesjonalny miernik sygnału. Pozwala on nie tylko na ustawienie azymutu i elewacji, ale przede wszystkim na pomiar kluczowych parametrów jakościowych sygnału. Najważniejszym z nich jest MER (Modulation Error Ratio), wyrażany w decybelach (dB). Mówi on o tym, jak "czysty" jest sygnał cyfrowy. Dla telewizji satelitarnej DVB-S2 minimalna wartość MER, przy której odbiór jest jeszcze możliwy, to około 11-12 dB. Jednak aby zapewnić stabilność sygnału przy każdej pogodzie, profesjonalni instalatorzy dążą do uzyskania wartości 15 dB lub więcej. Miernik pozwala także na sprawdzenie poziomu sygnału (PWR), współczynnika błędów (BER) oraz analizę widma, co pomaga w diagnozowaniu ewentualnych problemów z zakłóceniami. Doświadczeni monterzy anten oferują pomoc techniczną i gwarantują optymalne ustawienie parametrów odbioru.
Doprowadzenie sygnału do sal
Po ustawieniu anteny i podłączeniu jej do multiswitcha, rozpoczyna się etap prowadzenia okablowania do poszczególnych sal. Przewody układa się w istniejących korytach i szachtach technicznych, starając się, aby były niewidoczne i nie stwarzały zagrożenia. W każdej sali montowane jest gniazdo abonenckie RTV-SAT. Należy stosować gniazda końcowe o odpowiednio dobranej tłumienności, aby poziom sygnału na wyjściu był zgodny z normami i zapewniał prawidłową pracę dekodera.
Odbiór telewizji w sali pacjenta – dostępne opcje
Po zakończeniu prac instalacyjnych przychodzi czas na podłączenie urządzeń odbiorczych. Polscy operatorzy, tacy jak Polsat Box i Canal+, oferują kilka rozwiązań, które można zastosować w warunkach szpitalnych.
Dekodery satelitarne 4K
To najpopularniejsze rozwiązanie. Każdy telewizor w sali zostaje wyposażony w zewnętrzny dekoder podłączany do gniazda SAT. Nowoczesne dekodery oferują obraz w jakości 4K, dostęp do usług internetowych (VOD, serwisy streamingowe) oraz możliwość nagrywania programów. Wymaga to jednak zapewnienia w szpitalu dostępu do sieci internetowej, przewodowej lub Wi-Fi. Poniższa tabela przedstawia porównanie wybranych modeli dekoderów satelitarnych.
| Funkcja | Polsat Box (np. Polsat Box 4K, Soundbox 4K) | Canal+ (np. Ultrabox+ 4K, Dualbox+ 4K) |
|---|
| Jakość obrazu | Do 4K UHD | Do 4K UHD |
| Nagrywanie (PVR) | Wymaga podłączenia zewnętrznego dysku twardego | Wbudowany dysk twardy (w modelu Ultrabox+ 4K) lub opcja podłączenia zewnętrznego |
| Funkcje internetowe | Polsat Box Go, CatchUP | Canal+ online, Premiery Canal+, Netflix |
| Złącza | HDMI, LAN, USB, S/PDIF | HDMI, LAN, USB, S/PDIF |
Moduły CAM CI+
Alternatywą dla zewnętrznego dekodera jest moduł CAM (Conditional Access Module). To niewielkie urządzenie wkładane bezpośrednio do gniazda CI+ w telewizorze. W środku modułu umieszcza się kartę dostępową od operatora. Zalety tego rozwiązania to brak dodatkowego urządzenia i pilota, co upraszcza obsługę, szczególnie dla osób starszych. Warunkiem jest posiadanie przez szpital telewizorów wyposażonych w tuner satelitarny DVB-S2 i gniazdo CI+. Operatorzy tacy jak Polsat Box (Moduł CAM CI+) i Canal+ (Moduł CAM ECP) oferują takie rozwiązania. Przed wyborem tej opcji należy sprawdzić listę kompatybilnych modeli telewizorów na stronie operatora.
Telewizja internetowa OTT
W dobie powszechnego dostępu do internetu rośnie popularność telewizji OTT (Over-The-Top), która działa wyłącznie w oparciu o łącze internetowe, bez potrzeby podłączania anteny. Operatorzy oferują dedykowane dekodery, takie jak Canal+ BOX 4K czy Polsat Box Evobox Stream. To dobre rozwiązanie dla pojedynczych sal lub miejsc, gdzie doprowadzenie kabla satelitarnego jest niemożliwe. Wymaga to jednak bardzo stabilnej i wydajnej sieci internetowej w całym szpitalu, co samo w sobie jest oddzielnym, dużym wyzwaniem technicznym. Dostawcy tacy jak Canal+ mają w swojej ofercie pakiety internetowe, które mogą być rozważane jako kompleksowe rozwiązanie dla placówki.
Specyfika pracy i konserwacja
Praca w szpitalu wiąże się z koniecznością przestrzegania rygorystycznych zasad. Prace montażowe należy planować w godzinach jak najmniej uciążliwych dla pacjentów i personelu medycznego. Należy dbać o czystość, minimalizować pylenie i hałas. Po zakończeniu instalacji, system powinien być praktycznie bezobsługowy. Niemniej jednak, warto wybrać firmę, która zapewnia wsparcie techniczne po montażu. Regularne przeglądy instalacji, sprawdzanie parametrów sygnału i stanu technicznego anteny co kilka lat, pozwolą uniknąć niespodziewanych awarii. Solidnie wykonany montaż anteny satelitarnej to inwestycja, która zapewni pacjentom dostęp do informacji i rozrywki, co jest nieocenionym elementem wspierającym proces leczenia. Jeśli pojawią się problemy, profesjonalni instalatorzy zapewniają wsparcie po montażu i są w stanie szybko zdiagnozować i usunąć usterkę.
Średnia ocena wynosi 4.8 na podstawie 97 głosów
-
5 4 3 2 1