Posiadasz dekoder Polsat Box lub Canal+ i zastanawiasz się, czy możesz odbierać coś więcej niż tylko polskojęzyczne kanały z satelity Eutelsat Hot Bird 13°E ? Odpowiedź brzmi: tak, i to znacznie więcej. Świat telewizji satelitarnej jest ogromny, a dostęp do tysięcy kanałów z Niemiec, Francji, Hiszpanii czy Wielkiej Brytanii jest łatwiejszy, niż mogłoby się wydawać. W tym obszernym poradniku, napisanym z perspektywy praktyka, wyjaśnię krok po kroku, jak rozbudować swoją domową instalację RTV-SAT, aby cieszyć się programami z całej Europy. Skupimy się na praktycznych aspektach, doborze sprzętu i parametrach technicznych, które zapewnią stabilny odbiór w każdych warunkach pogodowych.
Dlaczego warto zainteresować się odbiorem z innych satelitów ?
Standardowe pakiety polskich platform satelitarnych, choć bogate, skupiają się na ofercie krajowej. Głównym źródłem sygnału dla Polsat Box i Canal+ jest system satelitarny Hot Bird na pozycji orbitalnej 13°E. Jednak tuż obok, na pozycji 19.2°E, znajduje się równie potężny system satelitarny Astra, który jest prawdziwą skarbnicą darmowych kanałów (FTA - Free-to-air). Co tam znajdziemy ?
- Ponad 100 niekodowanych kanałów niemieckich, w tym publiczne ARD i ZDF w jakości HD, stacje informacyjne jak Welt czy n-tv, kanały sportowe (Sport1, Eurosport 1 Germany) oraz muzyczne.
- Kilka kanałów francuskich, w tym informacyjne France 24 czy BFM TV.
- Kanały hiszpańskie i anglojęzyczne, takie jak Sky News czy CNBC Europe.
- Liczne stacje radiowe z całej Europy.
Dla osób uczących się języków obcych, obcokrajowców mieszkających w Polsce czy po prostu pasjonatów telewizji, jest to możliwość znacznego poszerzenia horyzontów bez dodatkowych opłat abonamentowych. Odbiór tych kanałów wymaga jedynie odpowiedniej konfiguracji sprzętowej.
Podstawowe elementy instalacji do odbioru z kilku satelitów
Zanim przejdziemy do montażu, musimy skompletować odpowiedni zestaw. Nowoczesne instalacje satelitarne, zwłaszcza te przygotowane pod dekodery 4K, wymagają komponentów wysokiej jakości. Inwestycja w dobry sprzęt na początku pozwala uniknąć problemów z odbiorem w przyszłości.
Antena satelitarna – rozmiar ma znaczenie
Choć do odbioru sygnału z Hot Bird 13°E w Polsce wystarcza antena o średnicy 70-80 cm, przy planowaniu odbioru z dwóch lub więcej pozycji satelitarnych zalecam wybór nieco większej czaszy. Antena o średnicy 90 cm, a nawet 100 cm, zapewni mocniejszy sygnał i większy margines bezpieczeństwa na wypadek złych warunków pogodowych, takich jak ulewny deszcz czy gęsty śnieg. Większa powierzchnia lustra anteny skuteczniej skupia sygnał w ognisku, co przekłada się na wyższe wartości parametrów jakościowych.
- Anteny stalowe:> Są cięższe i bardziej podatne na korozję, ale tańsze. Przykładem może być popularna antena satelitarna polskiego producenta Corab, model COR-900S.
- Anteny aluminiowe:> Lżejsze, co ułatwia montaż, i w pełni odporne na rdzę. Modele takie jak Corab COR-900A czy Televes QSD 85 są droższe, ale to inwestycja na lata.
Niezależnie od materiału, antena musi być solidnie zamontowana. Stosowanie mocnych uchwytów ściennych lub masztów jest wymagane, aby silny wiatr nie przestawił precyzyjnie ustawionej czaszy.
Konwerter (LNB) – serce odbioru sygnału
Konwerter to urządzenie montowane w ognisku anteny, które odbiera sygnał z satelity i przetwarza go na postać zrozumiałą dla dekodera. Wybór odpowiedniego konwertera zależy od tego, ile satelitów chcemy odbierać i do ilu dekoderów ma trafiać sygnał.
- Konwerter Single:> Najprostszy typ, obsługuje jeden odbiornik i jednego satelitę. Nie nadaje się do instalacji na kilka satelitów.
- Konwerter Twin/Quad/Octo:> Posiada odpowiednio dwa, cztery lub osiem niezależnych wyjść. Umożliwia podłączenie kilku dekoderów do jednej anteny, ale nadal odbiera sygnał tylko z jednego satelity.
- Konwerter Monoblock:> To sprytne rozwiązanie łączące w jednej obudowie dwa konwertery i przełącznik DiSEqC. Jest fabrycznie ustawiony do odbioru dwóch satelitów oddalonych od siebie o określoną odległość kątową, najczęściej 6 stopni (idealnie dla pary Hot Bird 13°E i Astra 19.2°E). Montaż jest prostszy niż w przypadku dwóch osobnych konwerterów, ale wymaga anteny o konkretnej średnicy (zazwyczaj 80-90 cm). Przykładem jest Inverto Monoblock Single 6°.
- Konwerter Unicable / dCSS:> To najnowocześniejsze rozwiązanie, rekomendowane i często wymagane przez Polsat Box i Canal+ dla dekoderów 4K (np. Ultrabox+ 4K, Polsat Box 4K). Technologia ta pozwala na przesłanie sygnału do wielu tunerów (nawet 32) za pomocą jednego kabla koncentrycznego. Jest to idealny wybór dla instalacji na kilka satelitów, ponieważ sygnały z różnych konwerterów można łatwo połączyć. Popularne modele to np. Inverto Unicable II IDLU-32UL40-UNBOO-OPP lub GT-SAT dCSS GT-dCSS1T.
Okablowanie i złącza – niedoceniany element
Nawet najlepsza antena i konwerter nie pomogą, jeśli sygnał zostanie osłabiony przez słabej jakości kabel. Tłumienie sygnału, wyrażane w decybelach na 100 metrów (dB/100m), jest istotnym parametrem. Im niższa wartość, tym lepiej. Do instalacji satelitarnych polecam kable koncentryczne klasy RG6 lub wyższej, z żyłą główną wykonaną z pełnej miedzi. Przykładem dobrego kabla jest TRISET-113 PE, który charakteryzuje się niskim tłumieniem i podwójnym ekranowaniem, chroniącym sygnał przed zakłóceniami zewnętrznymi. Równie ważne jest staranne zarobienie złączy F. Należy używać kompresyjnych złączy F, które zapewniają szczelne i trwałe połączenie, w przeciwieństwie do tanich złączy nakręcanych, które mogą z czasem korodować i powodować problemy z sygnałem.
Metody odbioru sygnału z kilku satelitów
Istnieje kilka sposobów na skonfigurowanie instalacji do odbioru Astry i Hot Birda. Wybór zależy od budżetu, posiadanego sprzętu i oczekiwań.
Metoda 1: Instalacja typu "zez"
To najpopularniejsza metoda w Polsce. Polega na zamontowaniu na jednej antenie dwóch (lub więcej) osobnych konwerterów, z których każdy jest skierowany na innego satelitę. Jeden konwerter, centralny, jest umieszczony w głównym ognisku anteny i ustawiony na satelitę o słabszym sygnale w danej lokalizacji. Drugi konwerter montuje się obok na specjalnym uchwycie, tzw. "zezującym".
- Krok 1: Montaż uchwytu zezującego.> Na wysięgniku anteny montuje się dodatkowy uchwyt, który pozwoli zamocować drugi konwerter.
- Krok 2: Ustawienie anteny.> Całą antenę ustawia się precyzyjnie na jednego z satelitów, np. Hot Bird 13°E. Dla Warszawy oznacza to ustawienie azymutu na około 190 stopni, a elewacji na około 30 stopni.
- Krok 3: Montaż i regulacja drugiego konwertera.> Drugi konwerter montuje się na uchwycie zezującym i reguluje jego położenie (w lewo/prawo, góra/dół) aż do uzyskania maksymalnego sygnału z drugiego satelity (Astra 19.2°E). Patrząc na antenę od przodu, konwerter na Astrę będzie po lewej stronie od konwertera na Hot Birda.
- Krok 4: Podłączenie sygnałów.> Sygnały z obu konwerterów należy połączyć za pomocą przełącznika DiSEqC. Jest to małe urządzenie, które automatycznie przełącza sygnał w zależności od tego, który kanał wybierzemy na dekoderze. Przykładem jest przełącznik Axing SPU 21-02. Z przełącznika wychodzi już tylko jeden kabel, który prowadzimy do dekodera.
Metoda 2: Konwerter Monoblock
Jak wspomniano wcześniej, konwerter Monoblock to prostsza alternatywa dla "zeza". Proces instalacji jest łatwiejszy:
- Krok 1: Montaż konwertera.> W uchwycie anteny montuje się jeden z dwóch "promienników" konwertera Monoblock (zazwyczaj ten oznaczony jako LNB1).
- Krok 2: Ustawienie anteny.> Całą antenę ustawia się na jednego satelitę (np. Hot Bird). Dzięki stałej odległości między promiennikami, drugi satelita (Astra) powinien być odbierany automatycznie. Może być potrzebna drobna korekta ustawienia całej anteny, aby znaleźć optymalny punkt dla obu pozycji.
- Krok 3: Konfiguracja dekodera.> W menu dekodera należy skonfigurować porty DiSEqC zgodnie z tym, jak Monoblock przypisuje satelity do portów (np. Hot Bird do Port 1, Astra do Port 2).
Ta metoda jest szybka, ale mniej elastyczna niż "zez" i jest zoptymalizowana dla anten o konkretnych wymiarach.
Klucz do sukcesu: precyzyjne ustawienie i pomiar sygnału
Niezależnie od wybranej metody, najważniejsza jest precyzja. Ustawianie anteny "na oko" lub przy pomocy aplikacji w telefonie rzadko kiedy przynosi dobre rezultaty. Profesjonalni instalatorzy używają cyfrowych mierników sygnału, które pozwalają na dokładną analizę i optymalizację odbioru.
Zrozumieć parametry: MER i BER
Każdy, kto zajmuje się telewizją satelitarną, musi znać dwa podstawowe parametry jakości sygnału:
- MER (Modulation Error Ratio):> To wskaźnik jakości sygnału cyfrowego, wyrażany w decybelach (dB). Można go porównać do "czystości" lub "klarowności" sygnału. Im wyższa wartość MER, tym sygnał jest lepszy i bardziej odporny na zakłócenia. Dla transmisji DVB-S2 (standard używany przez platformy HD i 4K) absolutne minimum to 12 dB. Jednak aby zapewnić stabilny odbiór nawet podczas deszczu czy opadów śniegu, zaleca się uzyskanie wartości 15 dB lub wyższej.
- BER (Bit Error Rate):> To stosunek liczby błędnych bitów do całkowitej liczby przesłanych bitów. Idealna wartość to 0, co oznacza transmisję bez błędów. Nowoczesne dekodery posiadają systemy korekcji błędów (FEC), ale przy bardzo wysokim BER obraz zacznie się "pikselizować", zacinać, a w końcu zniknie całkowicie.
Profesjonalny miernik sygnału pozwala na bieżąco monitorować te parametry podczas regulacji anteny i konwertera. Dzięki niemu instalator może precyzyjnie ustawić azymut, elewację oraz kąt skręcenia konwertera (skew), aby uzyskać najwyższy możliwy MER. Czasami drobna korekta o pół stopnia potrafi zwiększyć MER o 2-3 dB, co stanowi różnicę między odbiorem stabilnym a niestabilnym. Jeśli samodzielne próby nie przynoszą rezultatu, warto wezwać doświadczonego instalatora, który dysponuje odpowiednim sprzętem pomiarowym.
Porównanie rozwiązań dla odbioru z wielu satelitów
Aby ułatwić wybór, poniżej znajduje się tabela porównująca najpopularniejsze metody.
| Rozwiązanie | Zalety | Wady | Dla kogo ? |
|---|
| Instalacja "zez" (dwa LNB + DiSEqC) | Wysoka elastyczność, możliwość precyzyjnego ustawienia każdego LNB, możliwość odbioru niestandardowych pozycji satelitarnych. | Bardziej skomplikowany montaż i regulacja, wymaga więcej komponentów. | Dla entuzjastów i osób chcących uzyskać najlepszą możliwą jakość sygnału z obu satelitów. |
| Konwerter Monoblock | Prosty i szybki montaż, mniej kabli i komponentów, niższy koszt. | Mniejsza elastyczność (działa tylko z antenami o określonej średnicy), sygnał z jednego satelity może być nieco słabszy. | Dla użytkowników szukających prostego i ekonomicznego rozwiązania do odbioru pary Hot Bird + Astra. |
| Dwie oddzielne anteny | Optymalna jakość sygnału z każdego satelity, niezależna regulacja. | Wyższy koszt, potrzeba więcej miejsca na montaż, bardziej skomplikowana instalacja kablowa. | Dla profesjonalistów i osób, dla których jakość odbioru jest absolutnym priorytetem, zwłaszcza przy odbiorze słabych sygnałów. |
Konfiguracja dekoderów Polsat Box i Canal+
Po poprawnym zamontowaniu i podłączeniu sprzętu pozostaje ostatni krok: konfiguracja dekodera. Nowoczesne dekodery, takie jak Polsat Box 4K czy Canal+ Ultrabox+ 4K, mają zaawansowane menu instalacyjne.
- Krok 1: Wejście do menu instalacyjnego.> Zazwyczaj wymaga to wejścia w ustawienia i wybrania opcji związanych z anteną lub instalacją. Czasem dostęp może być chroniony kodem PIN (domyślnie 0000 lub 1234).
- Krok 2: Konfiguracja typu konwertera.> Jeśli używasz konwertera Unicable, musisz wybrać ten typ w ustawieniach. Dekoder pozwoli na przypisanie odpowiednich częstotliwości (kanałów UB) dla swoich tunerów.
- Krok 3: Konfiguracja DiSEqC.> Jeśli używasz "zeza" lub konwertera Monoblock, musisz poinformować dekoder, do którego portu przełącznika DiSEqC podłączony jest dany satelita. Na przykład: Hot Bird 13°E na port A (lub 1), a Astra 19.2°E na port B (lub 2).
- Krok 4: Wyszukiwanie kanałów.> Po poprawnej konfiguracji należy uruchomić automatyczne lub ręczne wyszukiwanie kanałów dla satelity Astra. Dekoder przeskanuje dostępne transpondery i doda znalezione kanały do listy.
Warto pamiętać, że kanały z dodatkowego satelity zazwyczaj znajdą się na końcu listy kanałów, na pozycjach powyżej 1000. Można je później uporządkować, tworząc własne listy ulubionych kanałów. W przypadku trudności, pomoc techniczna oferowana przez instalatorów może okazać się nieoceniona, oszczędzając czas i nerwy.
A co z telewizją naziemną i internetem ?
Współczesne instalacje to często systemy hybrydowe. Warto pamiętać, że telewizja satelitarna to nie wszystko. W Polsce mamy również darmową cyfrową telewizję naziemną DVB-T2, która oferuje kilkadziesiąt kanałów. Wiele instalacji antenowych łączy sygnał z anteny satelitarnej i naziemnej za pomocą specjalnych sumatorów, dostarczając oba sygnały jednym kablem do gniazdka. Co więcej, nowoczesne dekodery 4K od Polsat Box i Canal+ to także urządzenia multimedialne. Po podłączeniu do internetu (przez kabel LAN lub Wi-Fi) dają dostęp do ogromnych bibliotek VOD (Polsat Box Go, Canal+ Online), a także aplikacji streamingowych. Operatorzy, tacy jak Canal+, oferują również usługi dostępu do internetu, tworząc kompletną ofertę multimedialną dla domu.
Podsumowując
Rozbudowa instalacji satelitarnej o odbiór kanałów z satelity Astra 19.2°E to świetny sposób na znaczne wzbogacenie oferty telewizyjnej, często bez dodatkowych kosztów abonamentowych. Kluczem do sukcesu jest dobór odpowiednich komponentów – anteny o właściwej wielkości, nowoczesnego konwertera i wysokiej jakości okablowania. Najważniejsza jest jednak precyzja montażu i ustawienia, której gwarantem jest użycie profesjonalnego miernika sygnału. Choć samodzielna instalacja jest możliwa, często kończy się ona niedostateczną jakością sygnału, zwłaszcza w trudnych warunkach pogodowych. Dlatego w przypadku braku doświadczenia lub odpowiednich narzędzi, zawsze warto rozważyć skorzystanie z usług profesjonalnego instalatora anten. Gwarantuje to nie tylko perfekcyjny odbiór, ale również bezpieczeństwo i trwałość całej instalacji na wiele lat.
_
5 4 3 2 1