Kiedy w domu pojawia się drugi lub trzeci telewizor, często zastanawiamy się jak rozdzielić sygnał satelitarny tak, aby w każdym pomieszczeniu można było oglądać różne programy niezależnie. To nie jest tak skomplikowane jak może się wydawać, choć wymaga pewnej wiedzy technicznej i staranności podczas montażu.
Jako osoba zajmująca się tematem od lat, widziałem wiele instalacji wykonywanych samodzielnie przez użytkowników, które działały bez zarzutu przez długie lata. Kluczem jest dobór odpowiedniego sprzętu i precyzyjne wykonanie połączeń.
W tym artykule pokażę jak zbudować system do odbioru sygnału satelitarnego z wieloma odbiornikami, wykorzystując sprzęt dostępny w polskich sklepach. Opiszę również jak prawidłowo ustawić antenę i rozdzielić sygnał, aby uniknąć typowych problemów z jakością obrazu.
Planowanie instalacji wielopunktowej
Zanim kupisz jakikolwiek sprzęt, musisz dokładnie przemyśleć czego oczekujesz od instalacji. Ile telewizorów chcesz podłączyć ? Czy wszystkie mają odbierać sygnał z tej samej satelity ? Czy potrzebujesz dostępu do płatnych platform takich jak Polsat Box czy Canal+ ?
W typowym domu jednorodzinnym najczęściej spotyka się potrzeby obejrzenia telewizji w salonie, kuchni i jednej lub dwóch sypialniach. Każde z tych pomieszczeń może wymagać nieco innego rozwiązania.
Podstawowe elementy które będziesz potrzebował to:
- Antena satelitarna o odpowiedniej średnicy
- Konwerter LNB z wymaganą liczbą wyjść
- Kabel koncentryczny o dobrej jakości
- Złącza F, rozgałęźniki i elementy mocujące
- Odbiorniki satelitarne lub moduły CAM dla każdego telewizora
Warto od razu przewidzieć możliwość rozbudowy systemu w przyszłości. Jeśli teraz podłączasz dwa telewizory, a za rok może pojawić się trzeci, lepiej od razu zamontować konwerter z trzema lub czterema wyjściami.
Wybór anteny satelitarnej
W polskich warunkach klimatycznych do odbioru sygnału z satelitów takich jak Hotbird 13°E czy Astra 19,2°E wystarczająca jest antena o średnicy 80-90 cm. W regionach południowych kraju czasem udaje się uzyskać zadowalający odbiór na antenie 70 cm, ale na Mazowszu lepiej sprawdzają się większe modele.
Przeglądając oferty sklepów stacjonarnych i internetowych, znajdziesz głównie anteny stalowe i aluminiowe. Te drugie są lżejsze i bardziej odporne na korozję, ale też droższe. Dla typowego domu jednorodzinnego w okolicach Warszawy polecam antenę o średnicy 80-90 cm, na przykład model Corab ASC800P PRO HD lub podobny.
Parametry na które warto zwrócić uwagę to:
- Średnica czaszy - im większa, tym lepsze wzmocnienie sygnału
- Wzmocnienie w paśmie Ku - powinno wynosić co najmniej 37-40 dBi
- Konstrukcja - anteny offsetowe są łatwiejsze w montażu i ustawieniu
- Jakość wykonania - solidny uchwyt i mocowania przeciwwag
W Warszawie i okolicach do odbioru Hotbirda potrzebne jest ustawienie anteny na azymut około 190 stopni i elewację około 30 stopni. Warto zapamiętać te wartości, bo przydadzą się podczas montażu.
Dobór konwertera LNB
Konwerter to element który odbiera sygnał odbity od anteny i przetwarza go na niższą częstotliwość, możliwą do przesłania kablem do odbiornika. W instalacjach z wieloma odbiornikami potrzebny jest konwerter z odpowiednią liczbą niezależnych wyjść.
Jeśli planujesz podłączenie trzech telewizorów, potrzebujesz konwertera z trzema wyjściami. Każde wyjście zasila jeden odbiornik niezależnie. Popularne modele to na przykład Inverto Black Pro Quad lub TechniSat Quad, które mają cztery wyjścia.
Parametry techniczne konwerterów które mają znaczenie:
- Liczba wyjść - decyduje o ilości podłączonych odbiorników
- Szum własny - im niższy, tym lepszy, powinien wynosić 0,1-0,3 dB
- Zasilanie - standardowo 13/18 V dla polaryzacji poziomej/pionowej
- Kompatybilność z systemami DiSEqC - ważne przy konfiguracji
W sklepach znajdziesz też konwertery uniwersalne, które obsługują pełny zakres częstotliwości 10,7-12,75 GHz. To dobry wybór do większości instalacji.
Montaż anteny satelitarnej
Prawidłowy montaż anteny satelitarnej to podstawa dobrego odbioru. Nawet najlepszy sprzęt nie zadziała dobrze jeśli antena będzie niestabilna lub źle ustawiona.
Wybierając miejsce montażu, zwróć uwagę na kilka czynników. Antena powinna mieć swobodny widok w kierunku południowo-zachodnim, bez przeszkód takich jak drzewa, inne budynki czy elementy konstrukcyjne. W miastach takich jak Warszawa czy Pruszków, gdzie jest wiele bloków mieszkalnych, czasem trzeba wykazać się kreatywnością w znalezieniu odpowiedniego miejsca.
Proces montażu krok po kroku:
- Złóż antenę według instrukcji producenta, dokręcając wszystkie śruby
- Zamontuj konwerter LNB na wysięgniku, ustawiając go pod właściwym kątem
- Przymocuj antenę do ściany lub dachu za pomocą solidnego uchwytu
- Upewnij się że konstrukcja jest stabilna i nie porusza się pod wpływem wiatru
- Podłącz kabel koncentryczny do konwertera, używając złącza F z uszczelką
Podczas montażu anteny warto pamiętać o zabezpieczeniu przed piorunami. Jeśli masz instalację odgromową, antenę należy do niej podłączyć. W przeciwnym razie rozważ zamontowanie ogranicznika przepięć.
Ustawienie anteny satelitarnej
To najtrudniejsza część całego procesu, wymagająca cierpliwości i precyzji. Do ustawienia anteny potrzebujesz miernika sygnału satelitarnego lub, w prostszych instalacjach, pomocy drugiej osoby która będzie obserwować wskazania na telewizorze.
W przypadku braku profesjonalnego miernika, możesz użyć funkcji wbudowanej w dekoder Polsat Box lub Canal+. W menu ustawień znajdziesz zakładkę pokazującą poziom i jakość sygnału.
Jak prawidłowo ustawić antenę:
- Ustaw wstępnie azymut i elewację według danych dla Twojej lokalizacji
- Dla Warszawy to około 190 stopni azymutu i 30 stopni elewacji dla Hotbirda
- Podłącz miernik lub poproś pomocnika o obserwowanie sygnału na telewizorze
- Wykonuj bardzo powolne ruchy anteną w lewo i prawo, szukając sygnału
- Kiedy pojawi się sygnał, dokładnie go wyreguluj dla maksymalnych wartości
- Dokręć wszystkie śruby mocujące, uważając aby nie przesunąć anteny
Parametrem który najlepiej świadczy o jakości sygnału jest MER. Dla telewizji satelitarnej minimalna wartość to 12 dB, ale dla stabilnego odbioru przy różnych warunkach pogodowych powinna wynosić co najmniej 15 dB. Wartości typowe dla dobrze ustawionej anteny to 16-20 dB.
Jeśli masz problemy z ustawieniem anteny, zawsze możesz skorzystać z pomocy profesjonalnego instalatora. Monterzy oferują pomoc techniczną w razie problemów z montażem lub ustawieniem anteny.
Instalacja okablowania i rozdzielenie sygnału
Jakość kabla ma ogromny wpływ na stabilność sygnału w całym systemie. Do instalacji satelitarnych polecam kabel koncentryczny o impedancji 75 omów, z żyłą centralną z miedzi i dobrym ekranowaniem. Unikaj tanich kabli z żyłą stalową lub słabym ekranowaniem.
Popularne modele to kabel Triset 113 lub podobny, który ma ekran z folii i oplotu miedzianego, co zapewnia dobrą ochronę przed zakłóceniami. Dla dłuższych odcinków, powyżej 30 metrów, warto rozważyć kabel o większej średnicy, na przykład 7 mm.
Podczas układania kabli pamiętaj o:
- Unikaniu ostrych zakrętów - minimalny promień gięcia to 5x średnica kabla
- Zabezpieczeniu przed warunkami atmosferycznymi na zewnątrz
- Prawidłowym dociśnięciu złączy F - powinny być szczelne i stabilne
- Oznaczeniu poszczególnych kabli jeśli prowadzisz ich kilka
W instalacji z wieloma odbiornikami, każdy telewizor musi mieć osobne połączenie bezpośrednio z konwerterem. Nie używaj zwykłych rozgałęźników sygnału satelitarnego - te działają tylko dla telewizji naziemnej.
Jeśli konwerter ma cztery wyjścia, możesz poprowadzić cztery niezależne kable do czterech różnych pomieszczeń. W każdym z nich sygnał będzie dostępny niezależnie.
Montaż gniazd satelitarnych
W nowoczesnych instalacjach warto zamontować gniazda satelitarne w każdym pomieszczeniu gdzie planujesz telewizor. To estetyczne rozwiązanie, które ułatwia późniejsze zmiany w układzie mebli czy podłączanie dodatkowego sprzętu.
Gniazda satelitarne dostępne w sklepach, takie modele jak Satkon R lub Delta SAT, mają wbudowane filtry i zapewniają dobre dopasowanie impedancji. Montuje się je podobnie jak gniazdka elektryczne, w standardowych puszkach instalacyjnych.
Podczas podłączania gniazd zwróć uwagę na:
- Prawidłowe podłączenie żyły centralnej i ekranu
- Jakość połączeń - powinny być stabilne i nieutleniające
- Odpowiednie oznaczenie gniazda aby uniknąć pomyłek
- Test sygnału po zamontowaniu każdego gniazda
Jeśli prowadzisz kabel przez ściany zewnętrzne, użyj przejściówek hermetycznych które zabezpieczą przed wilgocią. W miejscach gdzie kabel wychodzi na zewnątrz, zabezpiecz złącze taśmą izolacyjną lub specjalną osłoną.
Wybór i podłączenie odbiorników
Do odbioru sygnału satelitarnego w każdym pomieszczeniu potrzebny jest odpowiedni dekoder lub telewizor z wbudowanym tunerem satelitarnym i modułem CAM.
Platformy takie jak Polsat Box i Canal+ oferują różne modele dekoderów. Polsat Box ma w ofercie między innymi Polsat Box 4K, Polsat Box 4K Lite i Soundbox 4K, wszystkie obsługujące rozdzielczość 4K i mające możliwość podłączenia do internetu. Canal+ proponuje Ultrabox+ 4K i Dualbox+ 4K, które również oferują zaawansowane funkcje.
Dla osób które nie chcą dodatkowego urządzenia pod telewizorem, istnieje opcja modułów CAM. Polsat Box oferuje moduł CAM CI+, a Canal+ moduł CAM ECP. Te niewielkie urządzenia wsuwa się do slotu CI+ w telewizorze, umożliwiając odbiór kanałów bez zewnętrznego dekodera.
Przy wyborze między dekoderem a modułem CAM rozważ:
| Kryterium | Dekoder | Moduł CAM |
|---|
| Funkcjonalność | Pełna, z dodatkowymi funkcjami | Podstawowy odbiór kanałów |
| Miejsce | Wymaga dodatkowej przestrzeni | Niemal niewidoczny |
| Koszt | Zazwyczaj wyższy | Zazwyczaj niższy |
| Kompatybilność | Działa z każdym telewizorem | Wymaga telewizora z slotem CI+ |
Po podłączeniu każdego odbiornika należy przeprowadzić automatyczne wyszukiwanie kanałów. W przypadku dekoderów Polsat Box i Canal+ proces ten jest prosty i prowadzi użytkownika krok po kroku.
Konfiguracja systemu z wieloma odbiornikami
W instalacji z wieloma odbiornikami każdy dekoder lub moduł CAM musi być prawidłowo skonfigurowany. W przypadku platform Polsat Box i Canal+ konieczna może być rejestracja każdego urządzenia u operatora.
Proces konfiguracji zazwyczaj obejmuje:
- Podłączenie do internetu - wymagane do aktywacji usług
- Wybór ustawień instalacji - typ LNB, częstotliwość itp.
- Automatyczne wyszukiwanie kanałów
- Aktywację karty SIM lub rejestrację online
Jeśli któryś z odbiorników nie działa prawidłowo, sprawdź czy kabel jest dobrze podłączony, czy sygnał dociera do gniazda i czy konwerter LNB jest zasilany. Czasem problem może wynikać z nieprawidłowych ustawień w menu dekodera.
W trudniejszych przypadkach warto skontaktować się z pomocą techniczną operatora lub wezwać instalatora. Profesjonalni monterzy znają specyfikę systemów z wieloma odbiornikami i mogą szybko zdiagnozować problem.
Rozwiązywanie typowych problemów
Nawet w dobrze wykonanej instalacji czasem pojawiają się problemy z jakością sygnału lub odbiorem niektórych kanałów. Większość z nich można rozwiązać samodzielnie, bez wezwania pomocy technicznej.
Najczęstsze problemy w instalacjach z wieloma odbiornikami to:
- Brak sygnału w jednym z pomieszczeń przy działających pozostałych
- Pikselowanie obrazu lub zaniki sygnału podczas oglądania
- Brak dostępu do niektórych kanałów na konkretnym odbiorniku
- Problemy z jakością obrazu przy włączonych innych odbiornikach
Kiedy pojawi się brak sygnału w jednym pomieszczeniu, zacznij od sprawdzenia najprostszych rzeczy. Czy kabel jest dobrze podłączony do gniazda i odbiornika ? Czy inne telewizory działają prawidłowo ? Czy nie ma fizycznych uszkodzeń kabla ?
Jeśli problem dotyczy tylko jednego odbiornika, spróbuj podłączyć go w miejscu gdzie inny działa prawidłowo. To pomoże ustalić czy problem jest w odbiorniku czy w instalacji.
W przypadku pikselowania obrazu, sprawdź wartości sygnału w menu dekodera. Jeśli MER spada poniżej 12 dB, może to oznaczać problem z ustawieniem anteny, uszkodzenie kabla lub awarię konwertera. Przy niższych wartościach, na poziomie 8-10 dB, odbiór będzie niestabilny.
Konserwacja i serwis instalacji
Instalacja satelitarna wymaga okresowej konserwacji, szczególnie po intensywnych opadach deszczu lub silnych wiatrach. Raz do roku warto sprawdzić czy antena nie zmieniła położenia i czy wszystkie połączenia są szczelne.
Podstawowe czynności konserwacyjne to:
- Sprawdzenie stabilności mocowania anteny
- Kontrola stanu kabli i złączy, szczególnie na zewnątrz
- Czyszczenie czaszy anteny z nagromadzonego brudu i liści
- Sprawdzenie czy konwerter LNB jest prawidłowo zamocowany
Jeśli zauważysz pogorszenie jakości sygnału na wszystkich odbiornikach, może to oznaczać że antena wymaga ponownego ustawienia. Z czasem, pod wpływem wiatru i zmian temperatury, mocowania mogą się poluzować.
W przypadku poważniejszych awarii, takich jak uszkodzenie konwertera lub kabla, lepiej wezwać fachowca. Naprawa anteny przez doświadczonego instalatora gwarantuje że system będzie działał prawidłowo przez długi czas.
Instalatorzy zapewniają wsparcie po montażu i mogą szybko zdiagnozować problemy które dla laika są trudne do zidentyfikowania. Mają też odpowiedni sprzęt pomiarowy, który ułatwia lokalizację usterek.
Zaawansowane opcje instalacji
Dla osób które chcą więcej niż podstawowy odbiór z jednej satelity, istnieją zaawansowane systemy na kilka satelitów. Wymagają one specjalnych konwerterów i czasami większej anteny, ale dają dostęp do szerszej gamy kanałów.
Systemy na wiele satelitów wykorzystują konwertery z kilkoma głowicami lub specjalne uchwyty które pozwalają zamontować kilka konwerterów na jednej antenie. Sygnał z każdego konwertera jest przełączany za pomocą przełącznika DiSEqC.
Innym rozwiązaniem są silniki obrotowe które pozwalają obracać antenę i odbierać sygnał z różnych satelitów. To dobre rozwiązanie dla entuzjastów którzy chcą eksperymentować z odbiorem różnych programów z całej orbity.
W przypadku zaawansowanych instalacji, szczególnie z silnikami obrotowymi, pomoc instalatora jest niemal niezbędna. Monterzy oferują pomoc techniczną w konfiguracji skomplikowanych systemów i mogą doradzić najlepsze rozwiązania dla konkretnych potrzeb.
Pamiętaj że każda instalacja satelitarna, niezależnie od stopnia skomplikowania, wymaga staranności wykonania i dobrej jakości komponentów. Oszczędzanie na kablu czy złączach może prowadzić do problemów z odbiorem i konieczności częstszych napraw.
Dobrze wykonana instalacja z wieloma odbiornikami powinna działać bezawaryjnie przez wiele lat, dostarczając wysokiej jakości obraz i dźwięk do każdego pomieszczenia w domu. Warto poświęcić czas na prawidłowe wykonanie wszystkich etapów, od planowania przez montaż aż po konfigurację.
Jeśli nie jesteś pewny swoich umiejętności, zawsze możesz zlecić montaż profesjonaliście. Doświadczony instalator wykona pracę szybko i sprawnie, a Ty zyskasz pewność że system będzie działał prawidłowo od pierwszego dnia.
-
5 4 3 2 1