Czy comiesięczne rachunki za telewizję od platform takich jak Polsat Box czy Canal+ zaczynają ciążyć na domowym budżecie ? Czy zastanawiasz się, czy istnieje sposób na oglądanie polskich kanałów bez stałych opłat abonamentowych ? Odpowiedź brzmi: tak. Telewizja satelitarna w formie niekodowanej, znana jako FTA (Free-To-Air), to wciąż dostępna i atrakcyjna alternatywa. Choć żyjemy w erze serwisów streamingowych, odbiór satelitarny oferuje coś, czego często brakuje połączeniu internetowemu: niezawodność i niezależność. To rozwiązanie, które pozwala cieszyć się telewizją bez obaw o limity danych czy spadki prędkości internetu. W tym obszernym poradniku, przygotowanym w oparciu o doświadczenia instalatorów i analizę dostępnego na rynku sprzętu, przeprowadzimy Cię przez wszystkie etapy budowy własnej instalacji do odbioru darmowych polskich kanałów.
Dlaczego odbiór FTA ma sens w dzisiejszych czasach ?
Może się wydawać, że w dobie Netflixa, HBO Max czy Canal+ Online, tradycyjna telewizja satelitarna traci na znaczeniu. Nic bardziej mylnego. Odbiór FTA to przede wszystkim jednorazowa inwestycja w sprzęt, bez późniejszych miesięcznych zobowiązań. Kupujesz antenę, konwerter, dekoder i cieszysz się dostępem do kanałów tak długo, jak działają urządzenia. To idealna opcja dla osób oszczędnych, do domków letniskowych, dla seniorów, czy po prostu dla każdego, kto ceni sobie niezależność. Co więcej, sygnał satelitarny dociera praktycznie wszędzie tam, gdzie widać niebo, co jest nie do przecenienia w miejscach ze słabym dostępem do szybkiego internetu, gdzie streaming w wysokiej jakości bywa problematyczny.
Podstawowy zestaw do odbioru telewizji FTA
Zbudowanie własnego zestawu do odbioru niekodowanych kanałów satelitarnych nie jest czynnością skomplikowaną, ale wymaga doboru odpowiednich komponentów. Poniżej omawiamy poszczególne elementy, które będą potrzebne do stworzenia sprawnej instalacji.
Antena satelitarna – jaką wybrać ?
Wybór anteny jest jednym z pierwszych kroków. Jej rozmiar ma bezpośredni wpływ na siłę i jakość odbieranego sygnału. W warunkach centralnej Polski, w tym na terenie województwa mazowieckiego, do bezproblemowego odbioru kanałów z popularnego satelity Hot Bird 13E, wystarczająca jest antena o średnicy 80 cm. To standardowy rozmiar oferowany przy instalacjach platform cyfrowych. Renomowanym polskim producentem jest firma Corab, której anteny, na przykład z serii C800 lub C900, są cenione za solidność wykonania i dobre parametry. Na rynku dostępne są anteny stalowe (cięższe, ale często tańsze) oraz aluminiowe (lżejsze i odporniejsze na korozję). Jeśli mieszkasz w miejscu, gdzie dostęp do nieba jest częściowo przysłonięty przez drzewa lub inne budynki, warto rozważyć większą czaszę, na przykład 90 cm lub nawet 100 cm. Większa powierzchnia anteny pozwoli "zebrać" więcej sygnału, co przełoży się na jego lepszą jakość i większą stabilność podczas złych warunków pogodowych, takich jak deszcz czy gęste chmury.
- Antena 80 cm: Wystarczająca w większości lokalizacji w centralnej Polsce przy dobrej widoczności nieba.
- Antena 90 cm: Zalecana w trudniejszych warunkach, przy częściowo przysłoniętym horyzoncie.
- Antena 100 cm i większa: Stosowana w skrajnych przypadkach lub do odbioru sygnału z mniej popularnych, słabszych satelitów.
Konwerter (LNB) – oczy Twojej instalacji
Konwerter, czyli Low Noise Block, to urządzenie montowane w ognisku anteny, które odbiera sygnał skupiony przez czaszę i zamienia go na częstotliwość zrozumiałą dla dekodera. Do prostej instalacji na jeden telewizor, przeznaczonej wyłącznie do odbioru kanałów FTA, w zupełności wystarczy konwerter typu Single. Posiada on jedno wyjście i pozwala na podłączenie jednego dekodera. Jeśli planujesz oglądać telewizję na dwóch odbiornikach niezależnie, potrzebny będzie konwerter typu Twin z dwoma wyjściami. Analogicznie, modele Quad (4 wyjścia) i Octo (8 wyjść) służą do budowy instalacji z wieloma odbiornikami. Na rynku znajdziemy wiele sprawdzonych marek, takich jak Inverto, Opticum czy Televes. Modele takie jak Inverto Black Ultra czy Opticum Red Robust słyną z dobrego wzmocnienia i odporności na zakłócenia. Do standardowego odbioru FTA nie są potrzebne droższe konwertery w technologii Unicable (SCR), które stosuje się w nowoczesnych instalacjach platform cyfrowych, np. w dekoderach Ultrabox+ 4K.
Dekoder satelitarny – brama do świata kanałów
To urządzenie, które dekoduje sygnał z satelity i wyświetla obraz na ekranie telewizora. Tutaj wybór jest bardzo szeroki. Najważniejsze, aby dekoder obsługiwał standard DVB-S2, w którym nadawana jest większość kanałów w jakości HD. Warto również zwrócić uwagę na obsługę kodeka wideo HEVC (H.265), który staje się coraz popularniejszy i w przyszłości może być wymagany do odbioru niektórych kanałów.
- Telewizory z wbudowanym tunerem DVB-S2: Wiele nowoczesnych telewizorów posiada wbudowany tuner satelitarny. W takim przypadku nie potrzebujesz zewnętrznego dekodera. Wystarczy podłączyć kabel od anteny bezpośrednio do telewizora i przeskanować kanały.
- Dedykowane dekodery FTA: Na rynku dostępnych jest wiele modeli dekoderów przeznaczonych do odbioru kanałów niekodowanych. Popularne marki to między innymi Ferguson, Opticum, Vu+, czy Cryptobox. Modele takie jak Ferguson Ariva 9000 4K czy Opticum Nytro Box Plus oferują wsparcie dla rozdzielczości 4K, kodeka HEVC oraz funkcje sieciowe, takie jak YouTube czy serwisy pogodowe.
- Dekodery platform cyfrowych: Dekodery oferowane przez Polsat Box (np. Polsat Box 4K, Polsat Box 4K Lite) oraz Canal+ (np. Ultrabox+ 4K, Dualbox+ 4K) są przeznaczone do odbioru płatnej oferty, ale posiadają również funkcję wyszukiwania i zapisywania kanałów FTA. Jeśli posiadasz taki dekoder po zakończonej umowie, możesz go z powodzeniem wykorzystać jako odbiornik FTA.
- Moduły CAM: Alternatywą dla dekodera jest moduł dostępu warunkowego (CAM), który instaluje się w specjalnym gnieździe CI+ w telewizorze. Polsat Box oferuje moduł CAM CI+, a Canal+ moduł CAM 4K ECP. Choć służą one do dekodowania płatnych kanałów, to sam telewizor wyposażony w tuner DVB-S2 i gniazdo CI+ jest doskonałym urządzeniem do odbioru FTA.
Okablowanie i złącza – niedoceniane, a ważne
Często pomijanym, a mającym duży wpływ na jakość odbioru elementem, jest kabel koncentryczny. Nawet najlepsza antena i konwerter nie pomogą, jeśli sygnał zostanie stłumiony lub zakłócony w drodze do dekodera. Warto zainwestować w dobrej jakości kabel, na przykład typu TRISET-113 lub podobny, który charakteryzuje się niskim tłumieniem. Zwróć uwagę, aby główna żyła kabla była wykonana z pełnej miedzi, a nie ze stali miedziowanej (CCS), co zapewnia lepsze przewodzenie i większą trwałość. Równie istotne jest prawidłowe zamontowanie złączy F na końcach kabla. Niedokładne zarobienie złącza, gdzie oplot ekranujący dotyka żyły głównej, może powodować problemy z sygnałem i prowadzić do niestabilnego odbioru. Najpewniejsze są złącza kompresyjne, które wymagają specjalnego narzędzia do zaciskania, ale zapewniają trwałe i szczelne połączenie. Jeśli nie masz pewności, jak prawidłowo przygotować kabel, warto zlecić to zadanie doświadczonemu instalatorowi.
Montaż i ustawienie anteny krok po kroku
Montaż anteny to czynność wymagająca precyzji. Od dokładnego ustawienia zależy, czy będziemy cieszyć się stabilnym odbiorem. Najpopularniejszym satelitą, z którego nadają polskie kanały FTA, jest Hot Bird 13E. To ta sama pozycja orbitalna, z której korzystają platformy Polsat Box i Canal+.
Wybór miejsca montażu
Podstawowym warunkiem jest zapewnienie antenie "widoczności" nieba w kierunku południowym. Żadne przeszkody, takie jak budynki, wysokie drzewa czy nawet pobliski balkon, nie mogą zasłaniać czaszy. Antenę można zamontować na ścianie, balkonie, dachu lub specjalnym maszcie wolnostojącym. Warto używać solidnych uchwytów, które zapewnią stabilność konstrukcji nawet podczas silnego wiatru.
Ustawianie kierunku – Azymut i Elewacja
Każda pozycja satelitarna na orbicie ma swoje dwa podstawowe parametry ustawienia, zależne od naszej lokalizacji geograficznej: azymut i elewację.
- Azymut: to kąt w płaszczyźnie poziomej, liczony od kierunku północnego zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Dla satelity Hot Bird 13E w Warszawie wartość ta wynosi około 190 stopni. Oznacza to kierunek lekko na zachód od południa.
- Elewacja: to kąt w płaszczyźnie pionowej, czyli kąt nachylenia anteny w górę. Dla Warszawy wynosi on około 30 stopni. Większość anten ma na mocowaniu podziałkę, która ułatwia ustawienie tego parametru.
Po wstępnym ustawieniu anteny na te wartości, należy podłączyć dekoder i rozpocząć precyzyjne dostrajanie. Najlepiej posłużyć się wbudowanym w dekoder miernikiem sygnału i powoli, milimetr po milimetrze, obracać anteną w poziomie i pionie, aż do uzyskania jak najlepszych parametrów jakości sygnału. Dla amatorów bardzo pomocny może okazać się prosty, wskazówkowy miernik sygnału satelitarnego, który wpina się między konwerter a dekoder. Jednak najlepsze rezultaty gwarantuje użycie profesjonalnego miernika, którym dysponują instalatorzy anten. Pozwala on na precyzyjny pomiar nie tylko poziomu, ale i jakości sygnału.
Jakość ponad ilość – co oznacza parametr MER ?
Wielu użytkowników skupia się na pasku "siła sygnału" w menu dekodera. Jest to jednak wartość drugorzędna. O wiele ważniejszym wskaźnikiem jest "jakość sygnału", często wyrażana jako MER (Modulation Error Ratio). MER to miara, która mówi nam, jak "czysty" i wolny od błędów jest sygnał cyfrowy docierający do dekodera. Można mieć bardzo dużą siłę sygnału, ale jeśli jest on zaszumiony i pełen błędów, obraz będzie się zacinał, pikselizował lub zniknie całkowicie.
| Standard transmisji | Minimalna wartość MER | Zalecana wartość MER (stabilny odbiór) |
|---|
| Telewizja satelitarna (DVB-S2, 8PSK) | ok. 12 dB | 15 dB i więcej |
| Telewizja naziemna (DVB-T2, 256-QAM) | ok. 29 dB | 32 dB i więcej |
Jak widać w tabeli, dla telewizji satelitarnej w standardzie DVB-S2, za absolutne minimum pozwalające na odbiór uznaje się MER na poziomie 12 dB. Jednakże, aby zapewnić sobie margines bezpieczeństwa na wypadek pogorszenia pogody, warto dążyć do uzyskania wartości 15 dB lub wyższej. Dobrze wykonana instalacja z anteną 80-90 cm powinna bez problemu osiągać takie parametry. Jeśli mimo prób ustawienia anteny, wartość MER pozostaje niska, problem może leżeć w uszkodzonym konwerterze, słabej jakości kablu lub źle zarobionych złączach. W takiej sytuacji pomoc profesjonalnego technika serwisu RTV może okazać się nieoceniona.
Jakie polskie kanały można odbierać za darmo z satelity Hot Bird 13E ?
Lista niekodowanych polskich stacji telewizyjnych zmienia się co jakiś czas. Niektóre kanały pojawiają się, inne znikają lub zmieniają parametry nadawania. Warto regularnie przeszukiwać pasmo satelitarne. Obecnie z pozycji Hot Bird 13E można odbierać między innymi następujące polskie kanały FTA:
- TVP Info HD – kanał informacyjny Telewizji Polskiej.
- TVP World HD – anglojęzyczny kanał informacyjny TVP skierowany do widza zagranicznego.
- TVP Polonia HD – kanał dla Polonii na całym świecie.
- TV Trwam – stacja o profilu religijno-społecznym.
- 4fun.tv – kanał muzyczny z popularnymi teledyskami.
- 4fun Dance – kanał poświęcony muzyce tanecznej.
- 4fun Kids – kanał z programami dla dzieci.
- STARS.TV – kanał muzyczny prezentujący hity z lat 60. 70. 80. i 90.
- Red Carpet TV HD – kanał o tematyce showbiznesu.
- TVS – Telewizja Silesia, kanał o profilu regionalnym i rozrywkowym.
- Polonia 1 – jeden z najstarszych komercyjnych kanałów w Polsce.
- Tele 5 – kanał emitujący filmy i seriale.
- TVC – kanał ogólnotematyczny.
- Power TV HD – kanał muzyczno-rozrywkowy.
- Nuta TV – kanał z muzyką pop.
- Nuta Gold – kanał prezentujący starsze przeboje.
Jak widać, oferta jest całkiem spora i zróżnicowana. Obejmuje kanały informacyjne, muzyczne, rozrywkowe i skierowane do Polonii. To solidny pakiet, który dla wielu widzów może być w zupełności wystarczający.
Podejście hybrydowe – czy da się połączyć darmową i płatną telewizję ?
Posiadanie instalacji satelitarnej do odbioru kanałów FTA nie wyklucza korzystania z płatnych platform. Wiele nowoczesnych dekoderów, zarówno tych dedykowanych do FTA, jak i tych od operatorów, umożliwia tworzenie własnych list kanałów, na których można umieścić obok siebie stacje z płatnej oferty i te darmowe. Jest to wygodne rozwiązanie, pozwalające na dostęp do pełnej oferty programowej bez konieczności przełączania się między różnymi urządzeniami. Warto też wspomnieć o dekoderach działających wyłącznie przez internet (OTT), takich jak Canal+ BOX 4K czy Polsat Box Evobox Stream. Działają one niezależnie od anteny satelitarnej, ale mogą stanowić uzupełnienie oferty dla osób posiadających szybkie łącze internetowe. Co ciekawe, operatorzy tacy jak Canal+ rozwijają również swoją ofertę internetu mobilnego, co pokazuje, że świat mediów coraz bardziej się przenika, a widzowie szukają elastycznych rozwiązań dopasowanych do swoich potrzeb.
Kiedy wezwać fachowca ?
Chociaż samodzielny montaż i ustawienie anteny satelitarnej jest jak najbardziej wykonalne, istnieją sytuacje, w których warto skorzystać z usług profesjonalisty. Jeśli mieszkasz w bloku z wieloma innymi antenami, masz utrudniony dostęp do miejsca montażu (np. stromy dach) lub po prostu nie czujesz się na siłach, aby samodzielnie zmagać się z ustawianiem czaszy, wezwanie doświadczonego montera jest najlepszym rozwiązaniem. Fachowiec nie tylko szybko i sprawnie zainstaluje antenę, ale również dzięki profesjonalnym miernikom ustawi ją z maksymalną precyzją, co zagwarantuje odbiór najwyższej jakości przez długie lata. Zapewni także wsparcie techniczne po wykonanej usłudze. Inwestycja w usługę montażu często zwraca się w postaci oszczędzonego czasu i pewności, że instalacja została wykonana prawidłowo i bezpiecznie.
Zacznij swoją przygodę z telewizją bez abonamentu
Odbiór darmowych polskich kanałów z satelity to realna i dostępna dla każdego możliwość. Wymaga jednorazowego wydatku na sprzęt i odrobiny pracy przy montażu, ale w zamian oferuje wolność od comiesięcznych opłat i niezawodny dostęp do sporej liczby kanałów. To świetny sposób na obniżenie domowych rachunków, zapewnienie telewizji w domku na działce czy po prostu zaspokojenie ciekawości świata techniki satelitarnej. Zbierz potrzebne komponenty, znajdź odpowiednie miejsce na antenę i spróbuj swoich sił. Odkryj na nowo świat telewizji, tym razem na własnych zasadach. Jeśli napotkasz problemy, pamiętaj, że na rynku działają firmy i instalatorzy, którzy chętnie pomogą w konfiguracji sprzętu i uzyskaniu idealnego obrazu na Twoim telewizorze.
-
5 4 3 2 1