Wybór telewizji satelitarnej to często naturalny krok dla osób poszukujących bogatszej oferty programowej niż ta dostępna w bezpłatnej telewizji naziemnej DVB-T2. Platformy takie jak Polsat Box czy Canal+ oferują setki kanałów, w tym wiele w jakości 4K, transmisje sportowe i dostęp do serwisów streamingowych. Jednak zanim będziemy mogli cieszyć się odbiorem, czeka nas zadanie instalacji zestawu antenowego. W nowych blokach deweloperzy często zapewniają zbiorcze instalacje antenowe, co znacznie upraszcza sprawę – wystarczy podłączyć dekoder do gniazdka w ścianie. Problem pojawia się w domach jednorodzinnych lub starszych budynkach, gdzie montaż anteny satelitarnej leży po stronie użytkownika. Można podjąć się tego samodzielnie, ale czynność ta wymaga pewnej wiedzy technicznej i precyzji. Ten artykuł przeprowadzi Cię przez cały proces, od wyboru sprzętu po precyzyjne ustawienie sygnału, wyjaśniając wszystko w prosty i zrozumiały sposób.
Wybór odpowiedniego sprzętu do odbioru satelitarnego
Zanim przystąpisz do montażu, musisz skompletować odpowiedni zestaw. Jakość każdego z elementów ma bezpośredni wpływ na stabilność i siłę odbieranego sygnału, zwłaszcza w trudnych warunkach pogodowych. Inwestycja w nieco lepsze komponenty na starcie może oszczędzić wielu problemów w przyszłości. Poniżej omówimy poszczególne części instalacji.
Jaka antena satelitarna będzie najlepsza ?
Antena, potocznie nazywana talerzem, to podstawowy element zestawu. Jej zadaniem jest skupienie sygnału nadawanego z satelity i skierowanie go na konwerter. Przy wyborze warto zwrócić uwagę na kilka parametrów.
- Rozmiar: W warunkach polskich do bezproblemowego odbioru najpopularniejszej satelity Hotbird 13°E, z której korzystają Polsat Box i Canal+, w zupełności wystarcza antena o średnicy 80 cm. Zapewnia ona wystarczający zapas sygnału na wypadek pogorszenia pogody. Jeśli jednak mieszkasz w miejscu o częstych i intensywnych opadach lub planujesz odbiór sygnału z kilku satelitów, warto rozważyć większy model, na przykład 90 cm lub nawet 100 cm. Większa powierzchnia czaszy to lepszy zysk energetyczny i większa stabilność odbioru.
- Materiał: Najczęściej spotykane są anteny stalowe oraz aluminiowe. Anteny stalowe, malowane proszkowo, są tańsze i bardzo popularne, ale z czasem mogą być podatne na korozję, zwłaszcza w miejscach uszkodzenia powłoki lakierniczej. Anteny aluminiowe są lżejsze, co ułatwia montaż, i całkowicie odporne na rdzę, co czyni je rozwiązaniem na lata, choć ich cena jest wyższa. Czołowym polskim producentem anten jest firma Corab, oferująca szeroką gamę modeli stalowych i aluminiowych, cenionych przez instalatorów za jakość wykonania.
- Typ: Zdecydowana większość anten na rynku to anteny offsetowe, gdzie konwerter jest zamontowany na specjalnym wysięgniku poniżej centrum geometrycznego czaszy. Taka konstrukcja sprawia, że antena jest ustawiona bardziej pionowo, co zapobiega gromadzeniu się w niej śniegu zimą.
Konwerter, czyli co zbiera sygnał
Konwerter (LNB) to urządzenie montowane w ognisku anteny. Jego rola polega na zebraniu sygnału odbitego od czaszy, wzmocnieniu go i zmianie jego częstotliwości na niższą, tak aby mógł być przesłany kablem koncentrycznym do dekodera. Wybór konwertera zależy od tego, ile odbiorników planujemy podłączyć.
- Single: Podstawowy typ z jednym wyjściem, przeznaczony do podłączenia jednego dekodera satelitarnego.
- Twin: Posiada dwa niezależne wyjścia, co pozwala na podłączenie dwóch oddzielnych dekoderów lub jednego dekodera PVR z dwoma głowicami, umożliwiającego jednoczesne oglądanie jednego kanału i nagrywanie innego.
- Quad: Z czterema niezależnymi wyjściami, do podłączenia maksymalnie czterech dekoderów lub dwóch dekoderów PVR.
- Octo: Wyposażony w osiem niezależnych wyjść, stosowany w bardziej rozbudowanych instalacjach domowych.
- Unicable (SCR/dCSS): To nowoczesne rozwiązanie, które pozwala na przesłanie sygnału do wielu odbiorników (nawet do 32 w technologii dCSS) za pomocą jednego kabla. Jest to idealna opcja w sytuacjach, gdy nie ma możliwości poprowadzenia wielu kabli, a chcemy zasilić kilka dekoderów lub nowoczesne dekodery z wieloma głowicami, jak Ultrabox+ 4K. Popularne modele to na przykład konwertery marek Inverto czy Televes.
Wybierając konwerter, warto zwrócić uwagę na parametr zwany współczynnikiem szumów, wyrażany w decybelach (dB). Im niższa jego wartość (np. 0,1 dB lub 0,2 dB), tym teoretycznie lepsza jakość sygnału trafiającego do dekodera.
Kabel koncentryczny i złącza
Często niedocenianym, a bardzo ważnym elementem instalacji jest kabel koncentryczny. Nawet najlepsza antena i konwerter nie pomogą, jeśli sygnał zostanie zdegradowany w drodze do odbiornika. Przy wyborze kabla należy zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Po pierwsze, materiał żyły wewnętrznej. Najlepsze kable, takie jak popularne na rynku modele TRISET-113, mają żyłę wykonaną z pełnej miedzi, co zapewnia minimalne tłumienie sygnału. Tańsze alternatywy z żyłą stalową miedziowaną (CCS) sprawdzają się gorzej, zwłaszcza na dłuższych odcinkach. Po drugie, ważny jest oplot, czyli ekranowanie kabla. Gęsty oplot i folia aluminiowa chronią sygnał przed zakłóceniami z zewnątrz, co jest istotne zwłaszcza w miastach, gdzie w eterze jest dużo sygnałów z sieci komórkowych czy Wi-Fi. Dobrej jakości kabel powinien mieć współczynnik ekranowania na poziomie przynajmniej 90 dB. Równie ważne są złącza F, które nakręca się na końcówki kabla. Najtańsze złącza nakręcane mogą z czasem tracić kontakt lub przepuszczać wilgoć. Znacznie pewniejszym i trwalszym rozwiązaniem, stosowanym przez profesjonalnych instalatorów, są złącza kompresyjne, które po zaciśnięciu specjalnym narzędziem tworzą szczelne i bardzo solidne połączenie.
Dekodery 4K od Polsat Box i Canal+
Obecnie czołowi operatorzy oferują nowoczesne dekodery, które łączą odbiór telewizji satelitarnej z funkcjami internetowymi, dając dostęp do ogromnej biblioteki treści na żądanie (VOD), serwisów streamingowych jak HBO Max czy Netflix oraz możliwość cofania i nagrywania programów. Oto przegląd najpopularniejszych urządzeń.
| Operator | Model Dekodera | Główne Cechy |
|---|
| Polsat Box | Polsat Box 4K | Odbiór kanałów 4K, funkcja DUO (jednoczesne nagrywanie 3 kanałów i oglądanie czwartego), wbudowane Wi-Fi, dostęp do Polsat Box Go, możliwość podłączenia dysku. |
| Polsat Box | Polsat Box 4K Lite | Mniejsza wersja dekodera 4K, również z Wi-Fi i dostępem do usług online, bez funkcji nagrywania na dysk twardy. |
| Polsat Box | Soundbox 4K | Dekoder 4K zintegrowany z soundbarem, poprawiający jakość dźwięku z telewizora. Posiada wszystkie funkcje standardowego dekodera 4K. |
| Canal+ | Ultrabox+ 4K | Zaawansowany dekoder z obsługą 4K, wbudowanym dyskiem twardym, technologią Unicable, Wi-Fi, umożliwia nagrywanie i korzystanie z bogatej biblioteki Canal+ online. |
| Canal+ | Dualbox+ 4K | Nowszy model dekodera 4K, łączący telewizję satelitarną z Android TV, dając dostęp do aplikacji ze sklepu Google Play. Wymaga podłączenia zewnętrznego dysku do nagrywania. |
Dla osób, które nie chcą lub nie mogą zamontować anteny, operatorzy przygotowali dekodery internetowe (OTT), takie jak Evobox Stream od Polsat Box czy Canal+ BOX 4K. Działają one wyłącznie po podłączeniu do internetu i oferują dostęp do kanałów na żywo i usług VOD. Z kolei dla posiadaczy nowoczesnych telewizorów z wbudowanym tunerem satelitarnym (DVB-S2) i gniazdem CI+, dobrą alternatywą jest moduł CAM (np. Moduł CAM CI+ od Polsat Box lub Moduł CAM ECP od Canal+). Jest to niewielkie urządzenie wsuwane do telewizora wraz z kartą abonencką, co eliminuje potrzebę stosowania zewnętrznego dekodera i dodatkowego pilota.
Samodzielny montaż anteny – przewodnik
Gdy sprzęt jest już skompletowany, można przystąpić do montażu. Czynność ta wymaga staranności i cierpliwości. Pamiętaj, że praca na wysokościach bywa niebezpieczna, więc zawsze dbaj o swoje bezpieczeństwo.
Wybór miejsca montażu
To absolutnie podstawowa sprawa. Antena musi mieć niczym niezakłócony widok w kierunku południowym. Wszelkie przeszkody, takie jak wysokie drzewa, sąsiednie budynki czy nawet kominy, mogą blokować sygnał i uniemożliwić odbiór. Aby odbierać sygnał z satelity Hotbird 13°E w centralnej Polsce, na przykład w okolicach Warszawy, antenę należy skierować na azymut około 190 stopni, a kąt elewacji, czyli nachylenia pionowego, powinien wynosić około 30 stopni. Do wstępnego namierzenia kierunku można użyć kompasu w telefonie oraz aplikacji typu Satellite Finder, które na ekranie smartfona pokażą, gdzie na niebie znajduje się satelita. Najpopularniejsze miejsca montażu to:
- Balkon: Najwygodniejsze i najbezpieczniejsze miejsce. Antenę mocuje się do balustrady za pomocą specjalnego uchwytu balkonowego.
- Ściana budynku: Solidne i stabilne miejsce. Wymaga wywiercenia otworów i zamocowania uchwytu ściennego za pomocą kołków rozporowych. Uchwyt musi być zamocowany idealnie w pionie.
- Komin: Wymaga zastosowania specjalnej opaski kominowej (obejmy). Montaż w tym miejscu zapewnia zwykle najlepszy sygnał z uwagi na brak przeszkód, ale jest też najbardziej wymagający i potencjalnie niebezpieczny.
Mocowanie i składanie
Po wybraniu miejsca należy solidnie zamocować uchwyt. To bardzo ważny etap, ponieważ źle zamocowana antena może pod wpływem silnego wiatru zmienić swoje położenie, co spowoduje utratę sygnału, a w skrajnym przypadku może spaść i stanowić zagrożenie. Uchwyt musi być przykręcony absolutnie stabilnie. Następnie należy złożyć czaszę anteny zgodnie z instrukcją producenta, zamontować na niej wysięgnik i konwerter, a całość nałożyć na uchwyt. Na tym etapie nie dokręcaj śrub regulacyjnych do końca, aby można było swobodnie obracać anteną w poziomie i w pionie.
Prowadzenie i podłączanie kabla
Kabel koncentryczny należy poprowadzić od konwertera do miejsca, gdzie będzie stał dekoder. Jeśli musisz wiercić otwór w ścianie lub ramie okiennej, zrób go z lekkim spadkiem na zewnątrz, aby woda deszczowa nie spływała do środka. Przed wprowadzeniem kabla do domu warto uformować z niego tzw. pętlę ociekową – niewielką pętlę poniżej poziomu otworu, dzięki której woda będzie skapywać na ziemię, a nie spływać po kablu do ściany. Kabel na zewnątrz przymocuj do ściany lub uchwytu za pomocą opasek zaciskowych, aby nie poruszał się na wietrze. Na obu końcach kabla zamontuj złącza F, a następnie podłącz jeden koniec do konwertera, a drugi do gniazda LNB IN w dekoderze.
Precyzyjne ustawienie sygnału
To najtrudniejszy etap całego zadania, wymagający dużej precyzji. Nawet milimetrowe odchylenie anteny może skutkować całkowitym brakiem sygnału. Profesjonalni monterzy anten używają do tego specjalistycznych mierników sygnału, które kosztują od kilkuset do kilku tysięcy złotych i pozwalają na błyskawiczne i bardzo dokładne ustawienie. Jeśli jednak nie dysponujesz takim urządzeniem, możesz posłużyć się wskaźnikami siły i jakości sygnału wbudowanymi w dekoder.
Użycie wskaźników w dekoderze
Po podłączeniu wszystkiego włącz telewizor i dekoder, a następnie wejdź w menu ustawień lub instalacji i znajdź opcję "Ustawienia anteny" lub "Miernik sygnału". Zobaczysz tam zazwyczaj dwa paski: jeden pokazujący siłę sygnału (PWR), a drugi jego jakość (MER lub C/N). Siła sygnału nie jest tak istotna jak jakość. Możesz mieć silny sygnał, ale pochodzący z niewłaściwego satelity lub zakłócony, co uniemożliwi odbiór. Kluczowym parametrem jest MER (Modulation Error Ratio), który mówi o tym, jak "czysty" jest sygnał cyfrowy. Dla telewizji satelitarnej DVB-S2 minimalna wartość MER pozwalająca na odbiór to około 12 dB. Jednak aby zapewnić stabilny obraz bez zakłóceń, zwłaszcza podczas deszczu czy opadów śniegu, należy dążyć do uzyskania wartości 15 dB lub wyższej. Dla porównania, w naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T2 przy modulacji 256-QAM minimalna wartość MER to aż 29 dB.
Proces strojenia
Ustawienie polega na bardzo powolnych ruchach anteną i obserwowaniu wskazań na ekranie telewizora. Najlepiej robić to w dwie osoby – jedna przy antenie, druga obserwująca telewizor i przekazująca informacje telefonicznie. Zacznij od ustawienia prawidłowego kąta elewacji (góra-dół), a następnie bardzo powoli obracaj anteną w poziomie (lewo-prawo) w okolicach wyznaczonego wcześniej azymutu. Gdy na pasku jakości pojawi się jakikolwiek sygnał, zatrzymaj się. Teraz zacznij wykonywać mikroskopijne ruchy w lewo i prawo, aby zmaksymalizować wartość MER. Kiedy znajdziesz najwyższą możliwą wartość, delikatnie zablokuj śruby od regulacji poziomej. Następnie wykonaj równie delikatne ruchy w pionie, aby jeszcze poprawić jakość. Na koniec warto delikatnie skorygować skos konwertera (obracając go w uchwycie), co również może poprawić parametr MER o kilka dziesiątych decybela. Gdy uzyskasz stabilny i jak najwyższy sygnał, ostrożnie, na przemian, dokręć wszystkie śruby mocujące, cały czas kontrolując, czy parametry sygnału nie spadają. Jeśli mimo wielu prób nie udaje Ci się uzyskać stabilnego sygnału, warto wezwać na pomoc fachowca. Doświadczeni instalatorzy, dysponujący profesjonalnym sprzętem, poradzą sobie z ustawieniem anteny w kilkanaście minut, gwarantując najlepszy możliwy odbiór. Wiele firm oferuje również wsparcie techniczne po wykonaniu montażu.
Typowe problemy i ich rozwiązania
Podczas użytkowania telewizji satelitarnej mogą pojawić się pewne problemy. Oto najczęstsze z nich.
- Brak sygnału: Najczęściej spowodowany przestawieniem anteny przez wiatr, zasłonięciem jej przez rosnące drzewa lub uszkodzeniem kabla bądź konwertera. Należy sprawdzić, czy na drodze sygnału nie ma nowych przeszkód i ewentualnie skorygować ustawienie anteny.
- "Kratkowanie" i zacinanie obrazu: To typowy objaw zbyt niskiej jakości sygnału (niskiego MER). Może być spowodowany niedokładnym ustawieniem anteny lub zbyt małą jej średnicą. Wartość sygnału spada również podczas intensywnych opadów deszczu lub śniegu (tzw. tłumienie deszczowe). Lepsze ustawienie lub wymiana anteny na większą może rozwiązać problem.
- Problemy z niektórymi kanałami: Jeśli odbierasz tylko część kanałów, problem może leżeć w ustawieniach dekodera lub uszkodzeniu konwertera (np. jednego z wyjść w konwerterze Twin lub Quad).
Diagnostyka i naprawa takich usterek bywa czasochłonna. Jeżeli nie czujesz się na siłach, aby samodzielnie szukać przyczyny, profesjonalny monter z pewnością szybko zlokalizuje i usunie problem. Gotowe na nową jakość rozrywki ? Wybierz swój pakiet, a jeśli zależy Ci na idealnym odbiorze od samego początku, rozważ skorzystanie z usług profesjonalnego instalatora. Zajmie się on wszystkimi technicznymi szczegółami, a Ty będziesz mógł od razu cieszyć się pełnią możliwości swojej nowej telewizji.
-
5 4 3 2 1